جلال آل احمد

مدیر مدرسه از این جا بیرون آمد

جای جلال آل احمد نشسته است روی همان صندلی در اتاقی که نه هیچ عکسی از جلال هست و نه هیچ کتابی مدیر مدرسه عینکش را روی بینیاش جابجا می کند. توی مدرسه ای که جلال مدیرش بود و کتاب مدیر مدرسه اش را براساس آن مشق کرد مدیر مهربان تند و تند پرونده بچه ها را بررسی و با دانش آموزی که می خواهد برود استرالیا خوش و بش می کند. راهروها بدجوری بوی تازگی می دهند و صدای نفس های مدیری که با خودش بگومگوی بسیار داشت نمی آید.

«تو اگر مردی عرضه داشته باش مدیر همین مدرسه بشو.»

حالا سازمان نوسازی مدارس هم حسابی عرضه به خرج داده است و ساختمان قدیمی را که می توانست یک موزه باشد ظرف چند سال ریخته پایین .

میدان تختی هنوز هم کوچه باغ های واقعی دارد که در زیر درخت های تناور لم داده اند و کوچه باغ هایی که امیدواری می دهد برای زندگی دودزده در تهران ناصر مهمان دوست می گوید که مدرسه خرابه بود می ترسیدیم روی سر بچه ها خراب شود میراث فرهنگی آمد با چوب های مخصوص تشخیص داد که زیر بنا آب است این است که تصمیم گرفتیم خرابش کنیم. مدرسه حالا هم دو طبقه شده است مثل همان وقت که جلال آل احمد اولین بار وارد این مدرسه شد:

مدرسه دو طبقه و نوساز بود و در دامنه کوه تنها افتاده و آفتاب رو بود یک فرهنگ دوست ،خرپول عمارتش را وسط زمین خودش ساخته بود و ۲۵ ساله در اختیار فرهنگ گذاشته شده بود مدرسه اش کنند و رفت و آمد بشود و جاده ها کوبیده شود و اینقدر از این که بشودها بشود تا دل ننه باباها بسوزد و برای این که راه بچه هایشان را کوتاه کنند بیایند همان اطراف مدرسه را بخرند.

حالا اطراف مدرسه را خریده اند آپارتمان های چند طبقه اما هنوز هم روح کوچه باغ ها را تسخیر نکرده است. دانش آموزان با پدرها می آیند تا رد تجدیدی هایشان را بگیرند. شهاب اما از جلال آل احمد هیچ نمی داند: «میدونی این جا همون مدرسه ایه که جلال آل احمد مدیرش بود»؟

نمی داند.

«کتاب مدیر مدرسه… مدیر مدرسه چیه

دیگه…»

کنار ساختمان ،اصلی هنوز هم از قسمت ساختمان کهنه باقی است که قرار است به قول آقای مدیر سوله بشود.

* نمی شد ساختمان قدیمی را خراب نکنید؟

نه خرابه بود

* مرمت می کردید.

نشد سازمان نوسازی مدارس گفتند خراب کنید ما هم کردیم می توانستید با میراث فرهنگی صحبت کنید و ساختمان را با یک زمین دیگر معاوضه کنید.

نمی شد خیلی مسئله ساز بود. به دردسرهایش نمی ارزید.

مدیر جواب های کوتاه می دهد و با دبیر دیفرانسیل سلام و علیک می کند: «این بهترین دبیر تهران است، باور کن… »

جوانک بریانتین زده خورد توی صورتمان یکی از بچه ها صورتش مثل چغندر قرمز بود لابد بزک فحش هنوز باقی بود. قرائت فارسی داشتند.

اما حالا.. برخلاف تصور کلاس ریاضی دایر است و بچه ها دارند تند تند کپیمی کنند نوشته های تخته سیاه را از لای در نگاه می کنم .

معلم دست هایش توی جیبش بود و سینه اش را پیش داده و زبان به شکایت باز کرد آقای مدیر اصلاً دوستی سرشون نمیشه توسری می خواهند.

اما جوان های پیش دانشگاهی و دبیرستان جلال آل احمد بی هیچ توسری رتبه های بیست و سی دانشگاه دولتی را کسب کرده اند و آقای مدیر حسابی با نشان دادن فهرست پز می دهد. هنوز هم اطراف حیاط درخت های تناور هست. چنارها را نمی شود بغل کرد، دست به دست نمی رسد ساختمان های مخروبه کناری یا نمازخانه شده اند یا دستشویی دورافتاده از حیاتی که روزی حوض داشت:

وسط حیاط یک حوض بزرگ بود و کم عمق. تنها قسمت ساختمان بود که رعایت حال بچه های قدونیم قد در آن شده بود. دور حیاط دیوار بلندی بود مثل دیوار چین و ته حیاط مستراح و اتاق فراش بغلش و انبار زغال…

ساختمان ها و آدم ها آن قدر هستندکه گفته جلال برای کوچه مدرسه تعبیر شود:

ردیف کاج های درهم فرو رفته ای که از سر دیوار گلی یک باغ پیدا بود و روی آسمان لکه دراز و تیرهای زده بود، حتما تا ۲۵ سال دیگر همه این اطراف پر می شود و بوق ماشین و ونگ ونگ بچه ها و فریاد لبویی و زنگ روزنامه فروشی و عربده گل به سر دارم خیار و نان یارو توی روغن بود. ..

حالا میانه ظهور رمضان نوستالژی ها بعد از گذشت پنجاه سال آمده اند و رفته اند و مرده اند.