منو
منو
«خیابان شهید جهان پهلوان تختی عنوان این خیابان تعجب هیچ عابری را برنمی انگیزد اولین خیابان دست چپ در خیابان فرشته زیر برجی قرار گرفته که جرقه های جوشکاری روی ساختمان این تابلو را غافلگیر می کند پاییز در خیابان فرشته دیر رسیده و کلاغ ها روی درخت های خانه روبرو عروسی گرفته اند در غروب سرد خیابان پیچ در پیچ خانه استاد روح الله خالقی باید همین دور و برها باشد نشانی ها می گویند سر تختی سمت راست سر تختی همین برج نیم ساخته است و طرف دیگر یک خانه قدیمی؛ البته خانه باغ قدیمی با دیوارهای خشتی از آن خانه هایی که در شهر تهران نوبر است و زندگی در کوچه باغ قدیمی را به یاد می آورد. اگر حدس رئیس انتشارات ماهور درست باشد، همین برج باید روی خانه استاد بزرگ موسیقی ایران ساخته شده باشد اما اگر اشتباه کرده باشد ، این خانه روبرویی وسوسه کننده می تواند جای مناسبی برای دایر کردن یک موزه موسیقی باشد آیا همسایه ها می توانند کمک کنند؟ همسایه ها فقط یک نشانی را خوب به یاد دارند نشانی مردی که نامش روی تابلوی کوچه نوشته شده است: «این کسی را که می گویید، نمی شناسم اما خانه پهلوان تختی همین بالای خیابان است مگر نمی بینید اسمش را روی خیابان گذاشته اند یاد محله پاچنار به خیر؛ محله خانه پدری تختی حالا که در تهران کلی خیابان تختی و یک میدان به نام او داریم کاش روی تابلوی این کوچه نام استاد خالقی نوشته می شد تا نوجوان ها این قدر وقت شنیدن نام روح الله خالقی هاج و واج نمانند.
آقای اربابی صاحب الکتریکی نبش فرشته همه توان خود را به کار می گیرد تا خانه ای را به این نام به یاد بیاورد اما در پایان سر تکان می دهد و می گوید تا حالا چنین چیزی نشنیده است.
کتاب فروشی روبروی کوچه کتاب های موسیقی هم دارد شاید بتواند جای خانه را نشان دهد. اما جوان های کتاب فروش حتا نام این استاد را نمی شناسند چه برسد بخواهند نشانی خانه اش را جفت وجور کنند. خادم مسجد خیابان هم لابد باید بی اطلاع از نشانی خانه یک ویولن زن باشد که هست. بهترین کار گرفتن نشانی استاد خالقی از مغازه ای است که پیانو هم دارد. وقتی مغازه دار می گوید ایشان چه کاره بوده اند؟ بی خیال کل ماجرا می شوم. راستش این اولین بار است که گرفتن آدرس این قدر پشیمانی به بار می آورد.
همسایه ها اما داستان متفاوتی دارند در خیابانی که خانه هایش قیمت های میلیاردی ،دارد همسایه قدیمی پیدا نمی شود و لابد همسایه های استاد خالقی خانه ها را فروخته اند و زده اند به زخم زندگیشان همسایه ها نشانی را به هم حواله می دهند و کار از پیش نمی رود و سؤالمان همچنان بی پاسخ می ماند. سؤال را می خواستیم با فرخ خالقی در میان بگذاریم که تلفن همراهش خاموش است و احتمالاً خارج از کشور است ایمیل ما به گلنوش خالقی هم تا لحظه نگارش بی پاسخ ماند. به این ترتیب نشانی خانه استاد روح الله خالقی میان یک برج با آهن های غول پیکر و یک خانه باغچه ای در خیابان فرشته در شک و تردید قرار دارد آیا کسی پیدا می شود که توانایی از میان برداشتن این تردید را داشته باشد؟
پیدا کردن خانه قدیمی روح الله خالقی شد مثنوی هزار من .کاغذ بگذارید از اول شروع کنیم برای پیدا کردن نشانی خانه قدیمی در اولین مرحله می شود دست به دامان خبرنگاران این حوزه شد.
تجربه جستجوی بیش از هشتاد خانه از خانه های مشاهیر تهران می گوید
خبرنگاران این حوزه ها معمولاً به این جنبه زندگی مشاهیر بی توجهند و البته گاهی آن را کار بیهوده ای می دانند. بسیار پیش آمده که در برابر این سؤال پاسخ داده اند که حالا چی بشود.
گام بعدی مراجعه به انجمن موسیقی ایرانی است آن ها می گویند این تنها موردی است که در مورد آن اطلاع کافی نداریم شما بهتر است به خانواده استاد مراجعه کنید. البته که هیچ شماره ای هم از خانواده این هنرمند در اختیار ندارند و آن ها موضوع را مربوط به سال های خیلی پیش می دانند و می گویند چنین مستنداتی را هیچ گاه در دست نداشته اند .طبق معمول ناامید از خبرنگارهای این حوزه جستجو در اینترنت از سر ناچاری قدم بعدی است. جستجو در سایت ها و وبلاگ ها خیلی زود به این نتیجه می رسد که فقر اطلاعاتی با وجود گستردگی فضای مجازی مشهود است. سایت روح الله خالقی به زبان انگلیسی با کمک گلنوش خالقی راه اندازی شده است و شماره ای برای تماس دارد شماره ای مربوط به ایالت ویرجینیا با تماس با این شماره متوجه می شوم که مسدود است و کار سخت تر از قبل می شود. گشت گذارها می رسد به انتشارات ماهور و آقای موسوی که همه نشانی او را می دهند.
آقای موسوی با همکاری گلنوش دختر مرحوم خالقی کتابای ایران را منتشر کرده است آقای موسوی من را رهنمون می کند به خانه ای که شخصا به آن رفت و آمد داشت برای پیگیری کارهای کتاب نشانی خیابان فرشته نبش تختی بیشتر از این را به یاد نمی آورد. البته می گوید که این خانه فروخته شده و به احتمال زیاد جای آن برج ساخته شده است آقای موسوی در پاسخ به این سؤال که چرا خانواده خالقی در تدارک یک موزه برای روح الله خالقی نبوده اند می گوید :«واقعا چه کسی خانه ده میلیارد تومانی را موزه می کند آن هم در حالی که موزه موسیقی و خانه صبا این قدر بیرونق است. برای این کار مسئولان باید پا پیش بگذارند. »
تنها راه برای پیدا کردن خانه قدیمی روح الله خالقی می رسد به جستجوی کوچه به کوچه. واقعا با جستجوی کوچه به کوچه می شود جا پای مردی را پیدا کرد که خانه اش در تهران گم شده است؟ فقط جای یک سؤال باقی است؛ چرا پیدا کردن خانه مثلاً موسیقی دانی چون روح الله خالقی در تهران باید مثل پیدا کردن سوزن در کاهدان باشد؟ شاید به همین دلیل است که تهران را به نام شهر بی نشانه می شناسند. شهری که مردمانش هنگام دادن نشانی نمی گویند مثلاً؛ الهیه سر تختی دو خانه آن طرف تر خانه روح الله خالقی و این است که خانه مشاهیر خفته در خاک هر روز در کوچه پس کوچه های شهر تهران جلوی چشم در و همسایه ها آوار می شود و به جای آن ها برج های چند طبقه سنگی قد می کشند. واقعیت آن است که همسایگان ایرانی خیلی زود فراموش می کنند که همسایه نامداری سال ها پیش رونق بخش محله و کوچه شان می شد اما اکنون مشاهیر در این کوچه ها غریبه اند. وارثان خانه های مشاهیر خیلی زود به این نتیجه می رسند که فروختن خانه ای که ارزش تاریخی دارد و آن ها می توانند یادگارهای پدرانشان را در قالب موزه ای به نسل های بعدی نشان بدهند کم دردسرتر از گیر افتادن در گیر و بست های اداری میراث فرهنگی است و البته عده ای از آن ها با اشراف به ارزش افزوده ای که محل زندگی پدر مشهورشان بر قیمت خانه دارد، طمع می کنند و صبر تا روزی خانه را به چند برابر قیمت حراج کنند
انتهای گورستان ظهیرالدوله خالق تا بهار دلنشین و ای ایران و نگارنده سرگذشت موسیقی ایران زیر سنگ خاکستری گور خود تا همیشه تاریخ خفته است. روح الله خالقی؛ تولد ۱۲۸۵، وفات ۲۱ آبان ۴۴ گلدان خالی سفیدی که گذر ایام خاکستری اش کرده تأیید برغبار فراموشی است که بر گور خالقی نشسته شرایط این آرامگاه به گونه ای است که تاکنون چندبار فرخ خالقی فرزند استاد روح الله خالقی از اوضاع نابسامان آرامگاه ظهیرالدوله در تهران انتقاد کرده است. او معتقد است که آرامگاه ظهیرالدوله گورستان ،نیست قلب فرهنگ ماست آرامگاه ظهیرالدوله، آرامگاه ابدی شاعران بزرگی چون ملک الشعرای بهار محمدحسن رهی معیری موسیقی دانان بنامی همچون ابوالحسن صبا، روح الله خالقی، حبیب سماعی، حسین تهرانی و شاعر نوپرداز فروغ فرخزاد و بسیاری دیگر است.
«چندی پیش طوماری با بیش از سی امضا برای رسیدگی به اوضاع این آرامگاه خطاب به رئیس جمهوری و مسئولان نوشته شد اما نمی دانم که تا چه زمانی باید صبر کرد تا مسئولان نشانی ظهیرالدوله را یاد بگیرند. ما در آن طومار تأکید کردیم ظهیرالدوله گورستان نیست قلب فرهنگ ماست.
فرخ خالقی چند سال پیش با مشکلات فراوانی سالگرد پدرش و سالگرد درگذشت استاد محمد حسن رهی معیری را در آرامگاه ظهیرالدوله برگزار کرد، درحالی که متولیان و دراویش خانقاه از گردهمایی عصبانی بودند او تنها کسی نیست که از این وضعیت دلخور است. گلرخ معیری برادرزاده شاعر معاصر استاد محمدحسن رهی معیری هم می گوید :
«بیش از یک سال پیش به اتفاق خانواده استاد ،محجوبی استاد خالقی و تنی چند از خانواده ها با معاون میراث فرهنگی در آرامگاه مخروبه ظهیرالدوله گفتگو کردیم.
«آن ها از آرامگاه تصویربرداری کردند و قول دادند مسئله را پیگیری کنند، قرار بر این شد که از شهردار تهران وقت گرفته شود و با حضور خانواده ها معضلات و اوضاع نابه هنجار این آرامگاه تاریخی بررسی شود ولی تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
«این در حالی است که دراویش ساکن آرامگاه همچنان از ورود افراد و حتا خانواده و مسئولان به این مکان جلوگیری می کنند و عملاً تخریب سنگ قبرها و مجموعه آرامگاه متروکه را سرعت می بخشند.»
آرامگاه ظهیرالدوله از قدمتی ۱۲۰ساله برخوردار است و بزرگان فرهنگ و هنر ایران را در خود جای داده است. در این جا کسانی خفته اند که نامشان برای همه آشناست اما نشانی دقیق آرامگاهشان را کمتر کسی می داند گورستان ظهیرالدوله در روزگاری نه چندان دور به گلستان ظهیرالدوله شهره بود و قلب فرهنگ هنر ایران به شمار می آمد.
اگر هم اکنون فردی به تجریش و خیابان دربند برود ساعت ها طول خواهد کشید تا آن را بیابد چراکه ساخت وساز انجام شده و ظهیرالدوله را زیر پای خود له کرده است. در سال ۱۳۷۹ بخشی از زمین های آرامگاه ظهیرالدوله فروخته شد و هم اکنون برجهای پانزده طبقه حتا نور خورشید را از گیاهان هرز ظهیرالدوله دریغ می کنند این آرامگاه که از قدمتی ۱۲۰ ساله در تاریخ فرهنگ و هنر ایران برخوردار است همچنان متروکه و مخروبه در اواسط خیابان دربند شمیران رها شده است.
بخشی از کتاب “آمدیم خانه نبودید”
مربوط به روح الله خالقی
صفحه ۷۸۸ الی ۸۰۴
جاویدو در زمینه تولید محتوا و ساخت تیزر برای فروش خانه و ملک و همچنین کارشناسان فروش فعالیت می کند.
شماره تماس: ۸۸۸۹۸۳۸۳
طراحی شده با ❤ در 1401 خورشیدی