خیابان ولیعصر از همان روز اول، از ابتدا تا انتها، پاتوق افراد هنرمند و مکان های هنری بوده است؛ و خیلی دور از ذهن نیست که عمارتی با نام باغ فردوس، در شمالی ترین قسمت این خیابان، بنا شود و میزبانی هر روزه علاقمندان به هنر جذاب هفتم را به عهده بگیرد.     

غریزه هنر از همان بدو تولد، کم یا زیاد در وجود افراد به امانت گذاشته میشود تا جهان را زیبا و زیباتر کند.  موزه سینماِ ایران، در قلبِ باغی زیبا و چشم نواز، در درون عمارتی بی نظیر قرار دارد. باغی دلپذیر با درختان بزرگ و سربه فلک کشیده که زیبایی این مکان را دو چندان کرده است.

ساخت بنا

این بنا در سال ۱۲۶۴ ه ق،  به دستور محمدشاه قاجار، برای او در نزدیکی تجریش ساخته شد؛ اما با شروعِ بیماری و مرگ او، این عمارت نیمه‌تمام ماند و او در همان قصر نیمه‌تمام به نام محمدیه در محل محمودیه فعلی در گذشت.

درحقیقت ترکیب باغ، عمارت و موزه، مجموعه ای زیبا را تشکیل داده، که برای علاقمندان به هنر و تاریخِ سینما و معماری، بسیار جذاب است.

عمارت باغ فردوس، در دو طبقه به سبک و سیاق قاجاریه ساخته شده است.
پیش از وارد شدن به محوطه باغ، یک ورودی آرام و دلنشین، به میهمانان امنیت خاطر میدهد و آنها را به محوطه باغ فردوس هدایت میکند. با افتادن نگاه و نظرمان به عمارت، انگار که به دنیا خیال و رویا ورود کرده ایم.
بنایی با شکوه و جلال و ظرافت، که در میان باغی عجیب و وسیع، جلوه گری می کند.

باغ کنونی

اما امروز این باغ شامل قسمت های مهمی همچون:

سالن های سینما: که شامل سه سالن سینما فردوس، سینما تمدن و سینماتوگراف قرار دارد و در کنار فیلم‌های روز سینمای کشور، بعضی از فیلم های خارجی هم در آن‌ها نمایش می‌شود.

دوم کافه‌ باغ فردوس است، باغی که هدف از افتتاحش، گذراندنِ لحظاتی شاد و مناسب در فضایی گرم در زمستان ها و خنک در تابستان ها است.
کافه سینما را اما در قسمتِ غربی عمارت، یعنی بالای سینماتوگراف می‌توانید ببینید که دو محوطه، به نام پالت و تراس آفتاب مهتاب دارد و در منوی آن المان‌های سینمایی استفاده شده است.

کافه ویونا اما کافه ای مشهور و زنجیره‌ای است که در سمت چپ باغ و بعد از ورود به محوطه قرار دارد.

کتاب‌فروشی نه چندان بزرگ اما زیبای آن بسیار شلوغ و پرطرفدار است.
تلویزیونی هم که روی یک چهارپایه در کنار این کتاب فروشی قرار دارد و روی آن نوشته شده به جاش کتاب بخونید از چیدمان های بی شعار و خلاقانه ای است، که همه را مجذوب خودش کرده، تا جایی که با آن عکس میگیرند.

شاید سازنده این اثر هیچگاه فکرش را نمیکرد که صد و خورده ای سال بعد، این مکان به یکی از زیباترین و هدفمندترین مکان های فرهنگی بدل شود.

اگر خواستید به باغ فردوس بروید، بر روی سنگ فرش های زیبای قبل از ورودی آن راه بروید، تا معماری قدیمی را با تمام وجود احساس کنید.

داستان ساختن باغ فردوس

همانطور که گفتیم، داستان ساختن این عمارت به دوران قاجار بازمیگردد، زمانی که محمد شاه تصمیم گرفت تا قصری را در اطراف تجریش بنا کند.
اما هنگام پی ریزی این بنا، نزدیکان شاه، شروع به ساختن عمارت های ییلاقی در اطراف قصر او را می کنند و حسینعلی خان معیر الممالک یکی از این افراد بود که باغ فردوس و عمارت دو طبقه را به سبک معماری قاجار بنا کرد.

مدتی بعد، دوستعلی خان نظام الدوله، در قسمت جنوبی باغ، بنایی به نام رشک بهشت را احداث کرد.
او برای ساختن این عمارت، از کمک معماران اصفهانی و یزدی استفاده کرد و ساختمان را با مرمرهای مرغوب و آیینه کاری مزین کرد.

اما بعد از فوت معیرالممالک،پسرش دوست محمدخان، مثل قبل، توجه چندانی به باغ و ساختمان نداشت و به مرور زمان، ساختمان دچار خرابی شد، تا جایی که سنگ‌های مرمر آن را کندند و به عمارت امیریه یا همان مدرسه‌نظام بردند

پس از آن، مالکیت باغ، به دست چندین نفر، دست به دست شد  چند بار دست به دست شد، تا اینکه در نهایت، سال ۱۳۱۸ ق، در دوران سلطنت مظفرالدین شاه قاجار، محمدولی‌خان سپهسالار تنکابنی، این عمارت و متعلقاتش  را از ورثه امین‌الملک خرید.

سپهسالار پس از خرید باغ، شروع به مرمت آن کرد و علاوه بر قراردادن  فواره و استخرهایی در مطبق، قنات باغ فردوس را نیز تعمیر کرد
سپس یک سر در با شکوه در بالای قنات ساخت که به دلیل بدهی به تجارت‌خانه طومانیانس، باغ را با بدهی او تاخت زد و همینطور طومانیاس در ازای بدهی به دولت رضاخان، مجددا باغ را به او واگذار کرد.
بالاخره در سال ۱۳۱۶ ش، وزارت معارف آموزش و پرورش باغ فردوس را خرید و ساختمان را بازسازی و دبیرستان شاپور تجریش را در آن بنیانگذاری کرد

اما در سال ۱۳۵۰ ساختمان موجود در باغ، به مرکز فرهنگی و هنری تبدیل شد و بعد از انقلاب، در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت.

مساحت این باغ زیبا ۲۰۰۰۰ متر مربع و طول آن ۲۸۰ متر است.